Przewodnictwo

Przewodnictwo jest mechanizmem przekazywania ciepła, w którym energia termiczna przekazywana jest od jednego punktu do innego poprzez interakcję pomiędzy atomami lub cząsteczkami materii. Przewodnictwo zachodzi w ciałach stałych, cieczach i gazach.

Przewodnictwo nie obejmuje jakichkolwiek ruchów masowych materii. Gazy przenoszą ciepło poprzez bezpośrednie zderzania pomiędzy posiadającymi energię cząsteczkami, a ich współczynnik przewodzenia ciepła jest niski w porównaniu z ciałami stałymi, ponieważ są one ośrodkami o dużym rozproszeniu. Przewodzenie energii w cieczach jest takie samo jak w gazach z tym, że sytuacja jest znacznie bardziej złożona, ponieważ cząsteczki znajdują się w mniejszych odległościach od siebie, a pola sił cząsteczkowych wywierają silny wpływ na wymianę energii w procesach zderzeniowych. Niemetaliczne ciała stały przenoszą ciepło przez drgania sieci krystalicznej, tak więc nie występuje żaden ruch ośrodka podczas propagacji ciepła w nim. Metale są lepszymi przewodnikami niż niemetale w normalnych temperaturach ponieważ zawierają swobodne elektrony, które przenoszą energię termiczną.

Przenoszenie ciepła drogą przewodnictwa zachodzi zgodnie z prawem Fouriera, które stwierdza, że natężenie przewodzenia ciepła Qprzew. jest proporcjonalne do powierzchni przekazywania ciepła (A) i gradientu temperatury (dT/dx) lub:

Qprzew. = - K A (dT/dx)

gdzie K, współczynnik przewodzenia ciepła, stanowi miarę zdolności materiału do przewodzenia ciepła. Jednostką K jest W/mºC lub (Btu/s)/calºF. Dla pokazanej niżej warstwy planarnej natężenie przewodzenia ciepła jest wyrażone wzorem

Qprzew. = - K A (TH - TC)/L

Na poniższym rysunku przedstawiono zakres wartości współczynnika przewodzenia ciepła dla cieczy, niemetalicznych ciał stałych i czystych metali przy normalnych wartościach temperatury i ciśnienia.

Zależność współczynnika przewodzenia ciepła od temperatury (K)

Dla większości materiałów K zmienia się wraz z temperaturą. Wrasta ze wzrostem temperatury w gazach pod niskim ciśnieniem, lecz może wzrastać lub spadać w metalach lub cieczach.

W poniższej tabeli wyszczególniono współczynniki przewodzenia ciepła (W/mºK) względem temperatury (ºK) dla wybranych materiałów:

Metal Temperatura (ºK)
103 173 273 373 473 573 673 873
Stal nierdzewna       15 17 19 21 25
Ołów 40 37 36 34 33 32 17 (ciecz) 20 (ciecz)
Platyna 78 73 72 72 72 73 74 77
Cynk 124 122 122 117 110 106 100 60 (ciecz)
Krzem 856 342 168 112 82 66 54 38